Sáng ngày 16/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị toàn quốc sơ kết việc thực hiện chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội 7 tháng đầu năm 2025 và định hướng triển khai các nhiệm vụ còn lại của năm nhằm đạt mục tiêu xây dựng 100.000 căn hộ trong năm nay. Hội nghị cũng tập trung điều chỉnh, giao chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội cho năm 2025 và những năm tiếp theo. Một trong những chỉ đạo trọng tâm và được dư luận quan tâm đặc biệt là việc nâng ngưỡng thu nhập của người được mua nhà ở xã hội theo hướng phù hợp hơn với thực tiễn, đồng thời xây dựng chỉ số đo lường, đánh giá kết quả phát triển nhà ở xã hội gắn với trách nhiệm của cán bộ.
Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, kết nối trực tuyến với 34 tỉnh, thành phố, với sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, các bộ trưởng, lãnh đạo các bộ, ngành trung ương cùng lãnh đạo các tỉnh, thành phố. Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao công tác chuẩn bị và các ý kiến tâm huyết, thẳng thắn, sát thực tiễn. Thủ tướng yêu cầu Văn phòng Chính phủ tổng hợp đầy đủ ý kiến để ban hành thông báo kết luận với tinh thần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, phân công “6 rõ”: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền. Thủ tướng cũng nhấn mạnh việc vừa làm vừa rút kinh nghiệm, nhân rộng các mô hình hay, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, trục lợi, đồng thời đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền để tạo động lực, truyền cảm hứng phát triển nhà ở xã hội.
Ý nghĩa chiến lược của Chương trình Phát triển Nhà ở Xã hội
Thủ tướng khẳng định Chương trình xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030 mang ý nghĩa nhân văn và cấp thiết sâu sắc, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được ưu tiên hàng đầu trong phát triển kinh tế – xã hội đất nước.
Mục tiêu nhân văn và an sinh xã hội
Chương trình là sự cụ thể hóa chủ trương, chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước về bảo đảm tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội, với quan điểm “không để ai bị bỏ lại phía sau” và không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Đầu tư cho nhà ở xã hội chính là đầu tư cho sự phát triển nhanh và bền vững, lấy con người làm trung tâm và chủ thể của mọi chính sách.
Đảm bảo quyền con người và sự bình đẳng về chỗ ở
Việc phát triển nhà ở xã hội góp phần bảo đảm quyền con người, quyền có chỗ ở, và quyền tiếp cận bình đẳng với chỗ ở của người dân theo Hiến pháp và pháp luật, đặc biệt là đối với các đối tượng người nghèo, thu nhập thấp, người khó khăn, người yếu thế trong xã hội.
Phát huy giá trị văn hóa, truyền thống dân tộc
Chương trình thể hiện văn hóa, truyền thống, đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta như tình dân tộc, nghĩa đồng bào, tính nhân văn cao cả với tinh thần “lá lành đùm lá rách”, cùng với sự quan tâm, sẻ chia của cộng đồng và quan điểm “an cư lạc nghiệp”.
Động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững
Phát triển nhà ở xã hội không chỉ mang ý nghĩa an sinh mà còn là một động lực phát triển kinh tế quan trọng. Nó góp phần thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, sinh kế cho người dân, đồng thời sử dụng hiệu quả các nguồn lực về đất đai, tài nguyên, khoáng sản và nguồn lực con người.
Trách nhiệm của hệ thống chính trị vì hạnh phúc người dân
Thủ tướng nhấn mạnh đây là trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền đối với người dân khi gặp khó khăn, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp. Mục tiêu cao nhất của Đảng và Nhà nước là đem lại độc lập, tự do cho đất nước, chăm lo và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng hạnh phúc và ấm no. Do đó, việc đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào chỉ tiêu phát triển kinh tế – xã hội của các bộ, ngành, địa phương là một quyết tâm chính trị, một nhiệm vụ quan trọng, dù khó khăn đến mấy cũng phải thực hiện.
Tổng quan tình hình triển khai và những kết quả đáng ghi nhận
Sau Hội nghị toàn quốc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội vào tháng 3/2025, các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Bộ Xây dựng, đã quyết liệt vào cuộc.
Nỗ lực hoàn thiện thể chế và chính sách
Các cơ quan đã tích cực hoàn thiện thể chế, nghiên cứu, xây dựng để Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội và Nghị định số 192/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201. Chính phủ đã ban hành 22 nghị quyết; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 12 chỉ thị, quyết định, công điện liên quan đến nhà ở xã hội. Ngay từ đầu năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã giao chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và các địa phương.
Thành quả triển khai dự án trên toàn quốc
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, cả nước có 692 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 633.559 căn. Cụ thể:
- 146 dự án đã hoàn thành với quy mô 103.717 căn.
- 144 dự án đã khởi công xây dựng, đang triển khai với quy mô 127.261 căn.
- 402 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 402.581 căn.
Tổng số dự án đã hoàn thành, khởi công, chấp thuận chủ trương đầu tư đến năm 2025 đạt 59,6% so với chỉ tiêu đặt ra tại Đề án (tổng số khoảng 1.062.200 căn). Trong 7 tháng đầu năm 2025, đã hoàn thành 36.962/100.275 căn (đạt 37%). Dự kiến đến hết năm 2025, sẽ hoàn thành thêm 36.700 căn, nâng tổng số lên 73.671/100.275 căn (đạt 73%), vượt mục tiêu tối thiểu 63.000 căn. Đây là những kết quả đáng ghi nhận và biểu dương nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương.
Vướng mắc và thách thức còn tồn tại
Mặc dù đạt được những kết quả tích cực, nhu cầu về nhà ở xã hội ở các địa phương vẫn rất lớn, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Bắc Ninh, Đồng Nai, Lâm Đồng… Tuy nhiên, chương trình vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn:
- Kết quả triển khai ở nhiều địa phương còn chậm.
- Việc giải ngân nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội còn chậm và gặp khó khăn.
- Các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội còn vướng mắc trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, chỉ định thầu, tín dụng, chính sách ưu đãi.
Định hướng và Giải pháp quyết liệt từ Chính phủ
Thủ tướng nêu rõ, từ nay đến cuối năm còn rất nhiều việc phải làm để hoàn thành các mục tiêu Đề án đã đề ra.
Giữ vững mục tiêu 100.000 căn hộ trong năm 2025
Mục tiêu hoàn thành ít nhất 100.000 căn nhà ở xã hội từ nay đến cuối năm 2025 là không thay đổi. Thủ tướng Chính phủ đã giao chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội cho các địa phương ngay từ đầu năm và yêu cầu bổ sung chỉ tiêu này vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025 – 2030.
Rà soát, cải cách thủ tục và chống tiêu cực
Các bộ, ngành, địa phương cần tập trung rà soát, thống kê cán bộ, công chức, viên chức, người lao động gặp khó khăn về chỗ ở do tác động của quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy. Đồng thời, tập trung rà soát lại các chính sách liên quan đến tiếp cận vốn, mua, xây dựng nhà ở xã hội, cắt bỏ thủ tục hành chính rườm rà để đảm bảo thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan. Đặc biệt, cần chú trọng kiểm tra, giám sát, tuyệt đối không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, trục lợi chính sách khi chính sách về nhà ở xã hội thông thoáng.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chủ động giải quyết các khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền. Tinh thần chung là “cái gì có lợi cho dân, cho nước thì cứ thế làm, cái gì có hại cho dân cho nước thì hết sức tránh”, làm việc trong khuôn khổ Hiến pháp, pháp luật, quy định của Đảng nhưng hết sức sáng tạo, đổi mới tư duy, bảo đảm “3 có” (có lợi cho đất nước, có lợi cho người dân, có lợi cho doanh nghiệp) và “2 không” (không có động cơ cá nhân, tham nhũng, tiêu cực và không để thất thoát, lãng phí tài sản).
Vai trò của các Bộ, ngành chủ chốt
- Bộ Xây dựng: Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan nắm bắt tình hình và kịp thời hướng dẫn triển khai các kết luận của Bộ Chính trị, Chỉ thị 34 của Ban Bí thư, Nghị quyết số 201 của Quốc hội, Nghị định số 192 của Chính phủ. Đồng thời, chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ dự thảo Nghị định về quỹ nhà ở quốc gia, hoàn thành trước ngày 20/8/2025. Bộ cũng có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp đẩy mạnh triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để đạt mục tiêu Thủ tướng Chính phủ giao, kiểm đếm kết quả hàng tháng để báo cáo. Đặc biệt, Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với VNPT xây dựng chỉ số đo lường, đánh giá kết quả theo tháng, quý, năm, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu theo Chỉ thị 34 của Ban Bí thư.
- Bộ Quốc phòng, Bộ Công an: Căn cứ Nghị quyết 201, Nghị định số 192 và thẩm quyền được giao, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, đơn vị trực thuộc phối hợp với UBND cấp tỉnh để triển khai các dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho lực lượng vũ trang thuộc phạm vi quản lý; khởi công nhà ở xã hội theo chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao.
- Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam: Triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho đoàn viên công đoàn thuê và khởi công các dự án theo chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao.
- Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan quyết liệt thúc đẩy giải ngân Chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở cho lực lượng vũ trang. Bố trí gói tín dụng ưu đãi đối với nhóm đối tượng cán bộ, công chức, viên chức chịu tác động của quá trình sắp xếp tổ chức, bộ máy và đối tượng trẻ tuổi để mua, thuê mua, thuê nhà ở. Đa dạng hóa các gói tín dụng, tiết giảm chi phí, ứng dụng công nghệ số để tiếp tục hạ lãi suất cho vay, chia sẻ với những người khó khăn về chỗ ở, bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân, ngân hàng và nhà nước.
- Văn phòng Chính phủ: Hoàn thiện Công điện về việc tập trung chỉ đạo, quyết tâm hoàn thành chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành.
Trách nhiệm và hành động của chính quyền địa phương
Các địa phương cần phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan đẩy mạnh nguồn cung, nhân rộng các mô hình hay, cách làm tốt; căn cứ các quy định, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền để hướng dẫn kịp thời, linh hoạt, hiệu quả với cả người xây dựng, phát triển nhà ở và người mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội.
- Kiện toàn ban chỉ đạo, đôn đốc tiến độ: Khẩn trương kiện toàn ban chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội của địa phương do bí thư hoặc chủ tịch UBND làm trưởng ban, chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về kết quả phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn. Tập trung chỉ đạo, đôn đốc chủ đầu tư triển khai đầu tư xây dựng các dự án, phấn đấu hoàn thành và vượt chỉ tiêu được giao.
- Giải pháp cho các giai đoạn dự án:
- Đối với 36.962 căn hộ đã hoàn thành: Chủ đầu tư khẩn trương bảo đảm việc hoàn nguyên môi trường, sáng xanh sạch đẹp; triển khai các thủ tục, công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để tiến hành bán cho người dân.
- Đối với 127.261 căn hộ đang thi công: Với khoảng 37.000 căn hộ đang giai đoạn hoàn thiện, cần đôn đốc chủ đầu tư tập trung nguồn lực, thi công theo tiến độ cam kết, hoàn thành ngay trong năm 2025. Với các dự án còn lại và mới khởi công (khoảng 90.200 căn hộ), ưu tiên thực hiện các thủ tục hành chính, nắm bắt và giải quyết ngay các khó khăn, vướng mắc, tạo mọi điều kiện để chủ đầu tư triển khai dự án. Yêu cầu chủ đầu tư thi công với tinh thần “3 ca, 4 kíp”, “vượt nắng, thắng mưa”, hoàn thành tối thiểu 26.000 căn hộ ngay trong năm 2025 và tạo cơ sở cho việc hoàn thành chỉ tiêu các năm tiếp theo.
- Đối với các địa phương chưa có dự án nhà ở xã hội khởi công: Khẩn trương chỉ đạo các Sở, ngành tiến hành giao chủ đầu tư, thực hiện các thủ tục đất đai, bàn giao đất sạch, cấp phép xây dựng… cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội để khởi công, đầu tư xây dựng ngay trong năm 2025.
- Đôn đốc các chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% thuộc dự án theo quy định của Luật Nhà ở năm 2023 để khởi công ngay trong năm 2025.
- Ưu tiên “luồng xanh” cho thủ tục hành chính: Tổ chức thực hiện ngay những quy định tại Nghị quyết số 201 thí điểm một số chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội; thực hiện ngay việc cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính theo quy định của Nghị quyết số 201 và Nghị định số 192. Không ban hành các quy định làm phát sinh điều kiện, tiêu chí giao chủ đầu tư, phát sinh thủ tục hành chính gây phiền hà cho doanh nghiệp, người dân. Các thủ tục hành chính đối với dự án nhà ở xã hội phải được thực hiện theo “luồng xanh”, “luồng ưu tiên”; xử lý ngay những khó khăn, vướng mắc đang tồn đọng đã được tháo gỡ tại Nghị quyết 201 như lựa chọn chủ đầu tư, đấu thầu, thủ tục đầu tư xây dựng, xác định giá bán, giá thuê mua.
- Rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất đồng bộ hạ tầng: Các địa phương khẩn trương rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, với quy mô hợp lý, đảm bảo đầy đủ hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội. Phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng như điện, nước, giao thông, văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao… nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân cũng như sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư công, góp phần thúc đẩy tăng trưởng.
- Trong quá trình triển khai, thực hiện, nếu phát sinh các khó khăn, vướng mắc, Thủ tướng đề nghị các địa phương kịp thời phản ánh với Bộ Xây dựng và các bộ, ngành liên quan để tháo gỡ theo thẩm quyền; Bộ Xây dựng nghiên cứu ban hành cẩm nang hướng dẫn về nội dung này.
Đặc biệt: Đề xuất nâng ngưỡng thu nhập người mua nhà ở xã hội
Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của hội nghị là việc Thủ tướng Chính phủ cơ bản đồng ý với đề xuất của Bộ Xây dựng về việc nâng ngưỡng thu nhập của người được mua nhà ở xã hội theo hướng phù hợp hơn với thực tiễn. Chỉ đạo này có ý nghĩa lớn, mở rộng đối tượng có cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội, đặc biệt là những người có thu nhập trung bình nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc mua nhà ở thương mại.
Việc điều chỉnh này sẽ giúp chính sách nhà ở xã hội bao phủ rộng hơn, đáp ứng nhu cầu thực tế của một bộ phận người dân có thu nhập ổn định nhưng chưa đủ khả năng tài chính để sở hữu nhà ở trên thị trường tự do. Thủ tướng giao Bộ Xây dựng đề xuất sửa đổi theo trình tự rút gọn Nghị định số 100/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Điều này thể hiện sự linh hoạt và kịp thời của Chính phủ trong việc điều chỉnh chính sách để phù hợp với bối cảnh kinh tế – xã hội và nhu cầu thực tiễn của người dân.
Kết luận
Chương trình phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030 là một chủ trương lớn, mang tầm vóc chiến lược của Đảng và Nhà nước, không chỉ giải quyết vấn đề an sinh xã hội mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Những chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị sơ kết, đặc biệt là việc nâng ngưỡng thu nhập của người được mua nhà ở xã hội và các giải pháp đồng bộ từ trung ương đến địa phương, hứa hẹn sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực, tháo gỡ các nút thắt, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành mục tiêu đề ra.
Việc cải cách thủ tục hành chính, chống tiêu cực, cùng với sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn hệ thống chính trị, các bộ, ngành và địa phương sẽ là chìa khóa để hiện thực hóa giấc mơ an cư cho hàng triệu người dân Việt Nam. Thị trường bất động sản Việt Nam đang chứng kiến những nỗ lực đáng kể để đảm bảo một nền tảng nhà ở vững chắc cho người lao động và người thu nhập thấp, qua đó củng cố niềm tin và tạo động lực phát triển cho cả xã hội. Chúng ta cùng theo dõi những bước tiến tiếp theo của chương trình trọng điểm này.
