Sau 5 phiên "bơm" gần 80.000 tỷ đồng qua thị trường mở (OMO), Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hút mạnh tiền về trong phiên giao dịch gần nhất vào cuối tuần qua. Lãi suất vay mượn kỳ hạn 9 tháng giữa các ngân hàng cũng vọt lên tới 13%/năm.
Lãi suất chạm mốc 13%/năm
Dữ liệu về diễn biến giao dịch của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trên thị trường mở cho thấy, nhà quản lý tiền tệ đã hút về 15.000 tỷ đồng qua kênh OMO trong phiên giao dịch ngày 3/2.
Thanh khoản của hệ thống đã bớt dồi dào hơn trong bối cảnh nhu cầu thanh toán tăng mạnh.
Sự đảo pha của NHNN diễn ra sau khi Fed thông báo nâng lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm %, đúng như dự báo của thị trường. Fed đã tăng lãi suất 8 lần liên tiếp kể từ tháng 3/2022. Hiện, lãi suất chuẩn tại Mỹ nằm trong khoảng 4,5-4,75%, là mức cao nhất kể từ tháng 10/2007.
Cũng trong phiên này, NHNN đã bơm ra hơn 2.400 tỷ đồng thông qua kênh OMO, với kỳ hạn 7 ngày và lãi suất lên tới 6%/năm - cao hơn mức lãi suất hút tiền về kể trên.
Theo đánh giá của giới phân tích, thanh khoản của hệ thống đã bớt dồi dào hơn trong bối cảnh nhu cầu thanh toán tăng mạnh trước, trong và sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Chính vì vậy, NHNN tiếp tục linh hoạt sử dụng hoạt động thị trường mở nhằm hỗ trợ thanh khoản cho thị trường.
Đáng chú ý, dù nhà quản lý tiền tệ thực hiện bơm một khối lượng tiền lớn hỗ trợ thanh khoản, song lãi suất trên thị trường liên ngân hàng vẫn "căng", đã xuất hiện mức lãi suất lên tới 13%/năm.
Cụ thể, theo số liệu cập nhật đến ngày 2/2, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm ở mức 6,26%/năm, tăng thêm 0,17 điểm % so với mức ghi nhận vào trước kỳ nghỉ Tết và cao hơn khoảng 1,7 điểm % so với cuối năm 2022.
Lãi suất vay mượn giữa các ngân hàng cũng tăng đột biến ở các kỳ hạn dài. Trong đó, kỳ hạn 6 tháng, lãi suất lên tới 11,45% và 13%/năm đối với kỳ hạn 9 tháng (trước đó, lãi suất của các kỳ hạn này chỉ lần lượt quanh mức 10,7% và 9,61%/năm).
Trong báo cáo vĩ mô mới phát hành, Công ty cổ phần Chứng khoán Agribank (Agriseco) nhận định, hiện tại, NHNN đang nỗ lực kéo giảm mặt bằng lãi suất cho vay thông qua việc hỗ trợ hệ thống. Tuy vậy, khả năng chỉ khi thị trường trái phiếu doanh nghiệp được khai thông, thanh khoản ngân hàng yếu được hỗ trợ kịp thời và khi các đợt tăng lãi suất của Fed kết thúc, thì lãi suất trong nước mới có thể bước vào chu kỳ hạ.
Diễn biến ra sao trong thời gian tới?
Giới phân tích dự báo, lãi suất liên ngân hàng sẽ khó hạ nhiệt trong thời gian tới. "Với điều kiện có sự hỗ trợ kịp thời từ NHNN về thanh khoản, cùng với sự điều hành linh hoạt liên quan đến các tỷ lệ an toàn hoạt động và Nghị định 65 sửa đổi, tình hình thanh khoản có thể cải thiện so với 6 tháng cuối năm 2022. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng chỉ khi các đợt tăng lãi suất của Fed kết thúc thì lãi suất trong nước mới có thể hạ nhiệt - có thể là trong nửa cuối năm 2023", Bộ phận phân tích của SSI nhận định
Các yếu tố tiêu cực có thể ảnh hưởng đến thanh khoản/lãi suất bao gồm: Áp lực từ việc Fed tăng lãi suất; số dư huy động vốn đang thấp hơn dư nợ tín dụng vào cuối năm 2022; một số yêu cầu về các tỷ lệ an toàn hoạt động (LDR, MLTL,…); và lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm 2023.
Theo ước tính, sẽ có khoảng 185 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp (không bao gồm trái phiếu ngân hàng) sẽ đáo hạn trong năm 2023, phần lớn vào tháng 1, tháng 5 cho tới tháng 8 và tháng 12.
Các chuyên gia tại Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) thì cho rằng, một trong những mục tiêu quan trọng của NHNN trong điều hành chính sách tiền tệ là đảm bảo tính hấp dẫn trong việc nắm giữ VND, hạn chế dòng vốn chảy khỏi Việt Nam khi lãi suất huy động USD vẫn luôn được duy trì ổn định ở mức 0%.
Do đó, đánh giá từ giả định mức lãi suất mục tiêu mà Fed hướng đến có thể dao động quanh 5% trong năm 2023, theo các chuyên gia, để đảm bảo các cân đối kinh tế vĩ mô, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng nhiều khả năng tiếp tục cao hơn đáng kể so với năm ngoái, mặt bằng trung bình khả năng cao neo quanh 7% đối với các kỳ hạn 1 - 3 tháng. Các thời điểm căng thẳng thanh khoản dự báo rơi nhiều hơn vào nửa đầu năm.
Đối với các kỳ hạn ngắn có thể dao động ở mức thấp hơn trong điều kiện dòng vốn đầu tư có những diễn biến thuận lợi hơn so với kỳ vọng.
Năm 2023, Chứng khoán KB Việt Nam dự báo, NHNN sẽ tiếp tục sử dụng lại kênh phát hành tín phiếu nhằm kiểm soát tiền tệ ở mức hợp lý, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và hỗ trợ ổn định mặt bằng lãi suất thị trường; đồng thời sử dụng kênh chào mua giấy tờ có giá với kỳ hạn và khối lượng phù hợp với diễn biến thị trường và tình hình vốn khả dụng nhằm hỗ trợ các tổ chức tín dụng gặp khó khăn vay vốn trên thị trường liên ngân hàng góp phần ổn định thị trường tiền tệ.
Huyền Anh
